SZKOLNY PROGRAM
PROFILAKTYKI
ZESPOŁU SZKÓŁ
W KRUSZEWIE
na lata szkolne 2012/2013, 2013/2014, 2014/2015
Autorzy:
mgr Edwina Kowalska
mgr Elżbieta Kudlińska
mgr Iwona Żarczyńska
Program profilaktyki zatwierdzono na posiedzeniu
Rady Pedagogicznej w dniu 14.09.2012 r.
Spis treści:
1.Podstawy prawne
2. Wizja i misja
3. Cele profilaktyki
4. Zasięg oddziaływań profilaktycznych
5. Część szczegółowa programu: zadania, sposób realizacji, odpowiedzialni.
SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI
Podstawy prawne:
- 1.Konstytucja Rzeczpospolitej Art. 72
- 2.Konwencja o Prawach Dziecka Art. 3, 19 i 33
- 3.Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o Systemie Oświaty (Dz. U. § 16 nr 67 z późniejszymi zmianami)
- 4.Rozporządzenie MENiS z dnia 23 grudnia 2008 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół
- 5.Rozporządzenie MEN z 31 stycznia 2002 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół
- 6.Rozporządzenie MEN z dnia 19 lipca 2002 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie sposobu nauczania szkolnego oraz zakresu treści dotyczących wiedzy o życiu seksualnym człowieka, o zasadach świadomegoodpowiedzialnego rodzicielstwa, o wartościach rodziny, życia w fazie prenatalnej oraz metodach i środkach świadomej prokreacji zawartej w podstawie programowej kształcenia (Dz. U. z 2002 r. nr 121 poz. 1037).
- 7.Program ochrony zdrowia
- 8.Program ochrony zdrowia psychicznego
- 9.Narodowy program profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych
- 10.Krajowy program przeciwdziałania narkomanii
- 11.Krajowy program zapobiegania zakażeniu HIV
- 12.Rozporządzenie MENiS z dnia 7 stycznia 2003 r. w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkachU. z 2003r. nr 11 poz. 114)
- 13.Rozporządzenie MENiS z dnia 31 stycznia 2003 r. w sprawie szczegółowych form działalności
wychowawczej i zapobiegawczej wśród dzieci i młodzieży zagrożonych uzależnieniem
- 14.Statut Zespołu Szkół w Kruszewie
Cele programu profilaktycznego są zbieżne z ogólno-wychowawczymi celami szkoły. Chcemy, by nasi uczniowie umieli odnaleźć swoje miejsce w rodzinie i społeczeństwie, by potrafili współżyć z innymi ludźmi, by wszechstronnie się rozwijali, stali się ludźmi kulturalnymi, odpowiedzialnymi, tolerancyjnymi, szanującymi tradycje i wartości ogólnoludzkie.
Celem szczegółowym naszego programu jest rozwijanie w uczniach umiejętności radzenia sobie z różnymi trudnymi sytuacjami i problemami, mogącymi sprzyjać agresji, sięganiu po alkohol, narkotyki i inne szkodliwe substancje szkodliwe dla zdrowia.
Misja programu
Szkolny Program Profilaktyki realizowany w Zespole Szkół w Kruszewie ma charakter otwarty, systemowy
i interdyscyplinarny. Odwołuje się do założeń Szkolnego Programu Wychowawczego.
Przyjmujemy takie założenie, że w profilaktyce uzależnień harmonijny rozwój oznacza:
- 1.profilaktykę zdrowego stylu życia
- 2.profilaktykę zdrowia psychicznego
- 3.profilaktykę uzależnień
- 4.przeciwdziałanie problemom marginalizacji i bierności społecznej.
Wizja programu
W wyniku podjętych działań wszystkie podmioty (nauczyciele, uczniowie i ich rodzice) powinny:
- posiadać wysoki poziom świadomości zagrożeń wynikających z nieprawidłowości rozwoju psychosomatycznego i socjalizacyjnego;
- posiadać umiejętność radzenia sobie z sytuacjami problemowymi, tworzeniem programów naprawczych;
- posiadać system wartości i postaw ułatwiających realizację Szkolnego Programu Wychowawczego.
Syndromy nieprawidłowości rozwoju psychosomatycznego i socjalizacyjnego związane są z występowaniem następujących zachowań dysfunkcyjnych:
- wyobcowanie, zachowania izolacyjne;
- zaniedbywanie obowiązków;
- opuszczanie lekcji, wagary;
- depresja i inne schorzenia psychogenne (np. bulimia, anoreksja, nerwice);
- zażywanie substancji psychoaktywnych (narkotyki, leki, alkohol);
- palenie papierosów;
- przedwczesna inicjacja seksualna;
- agresja - przemoc fizyczna (bójki, uszkodzenia ciała);
- agresja - przemoc psychiczna (wymuszenia, szykanowanie);
- uzależnienie od komputera i Internetu;
- konflikt z prawem;
- nagminne oszukiwanie i kłamanie.
Sytuacje problemowe związane są zazwyczaj z występowaniem następujących czynników ryzyka:
- bezrobocie, bieda, marginalizacja społeczna;
- alkoholizm rodziców;
- zaniedbania wychowawcze w domu;
- niska samoocena;
- brak celów życiowych, zachwiany system wartości i przestrzegania norm moralnych;
- przynależność do dysfunkcyjnej grupy rówieśniczej, podatność na psychomanipulację;
- łatwy dostęp do środków psychoaktywnych.
Tworzenie programów naprawczych wiąże się bezpośrednio z następującymi czynnikami chroniącymi:
- zainteresowaniem nauką i własnym rozwojem;
- silną więzią z rodzicami, opieką dorosłych;
- praktykami religijnymi;
- zakorzenieniem w tradycji społeczności, szacunek dla jej norm;
- przynależnością do konstruktywnej grupy rówieśniczej;
- kontaktem z osobami (i ideami) będącymi autorytetem i wzorem moralnym.
Cele oddziaływań profilaktycznych:
- ochrona uczniów przed zagrożeniami rozwoju;
- reagowanie na pojawiające się zagrożenia, wczesna interwencja;
- uświadomienie zachowań ryzykownych;
- wskazanie zachowań chroniących;
- nauka rozwiązywania konfliktów;
- promocja aktywności i postaw prospołecznych;
- wsparcie emocjonalne oparte na empatii i zaufaniu;
- wsparcie informacyjne (łatwy dostęp do informacji dotyczących sposobów radzenia sobie z problemami);
- współpraca z rodzicami;
- współpraca z instytucjami zajmującymi się problemami zawartymi w programie.
Cele szczegółowe:
Dla uczniów:
- uczenie zachowań dotyczących kultury życia codziennego;
- kształtowanie postawy, szacunku dla drugiego człowieka;
- ukazywanie wartości płynących z koleżeństwa i przyjaźni;
- rozpoznawanie oznak stresu i złości oraz sposobów radzenia sobie z nimi;
- ukazywanie zgubnej roli agresji pojawiającej się w grupie rówieśniczej;
- nauka i ćwiczenia zachowań asertywnych;
- wzbudzanie w uczniach poczucia odpowiedzialności za własne zdrowie ;
- uświadamianie skutków uzależnień od gier komputerowych, Internetu, telewizji, automatów do gry;
- kształtowanie sprawności fizycznej.
Dla nauczycieli i rodziców:
- poprawa komunikacji w relacjach: nauczyciel-uczeń, rodzic-dziecko, nauczyciel-rodzic;
- kształtowanie umiejętności interpersonalnych miedzy nimi;
- stworzenie klimatu zaufania między nauczycielem i uczniem oraz miedzy rodzicem a nauczycielem;
- wskazanie sposobów radzenia sobie ze stresem i trudnymi sytuacjami;
- uświadamianie rodzicom ich roli w kształtowaniu właściwych postaw u swoich dzieci;
- tworzenie bezpiecznej atmosfery w szkole;
- angażowanie rodziców w życie szkoły.
Warunki konieczne dla skutecznej realizacji programu:
- rzeczywiste zaangażowanie wszystkich podmiotów;
- uwzględnienie potrzeb i możliwości uczniów, rodziców, nauczycieli;
- stałe doskonalenie wiedzy i umiejętności;
- otwartość na współpracę w ramach szkoły, środowiska, instytucji specjalistycznych;
- atrakcyjność form realizacji;
- monitoring i ewaluacja.
Zasięg oddziaływań profilaktycznych:
profilaktyka pierwszorzędowa: budowanie i rozwijanie różnorodnych umiejętności radzenia sobie
z wymogami życia, wzmacnianie uczniów nie przejawiających syndromów zachowań dysfunkcyjnych;
profilaktyka drugorzędowa: ujawnianie osób o najwyższym ryzyku dysfunkcyjności, pomaganie im w redukcji tego ryzyka;
profilaktyka trzeciorzędowa: interwencja po wystąpieniu dysfunkcji, przeciwdziałanie pogłębieniu się procesu (choroby), umożliwienie uczestnictwa w terapii i rehabilitacji (prowadzonej przez placówki specjalistyczne).
Profilaktyka zdrowego stylu życia
ZADANIA |
SPOSÓB REALIZACJI |
ODPOWIEDZIALNI |
|
Poznanie stanu zdrowia uczniów klas I |
w czasie posiedzeń rady pedagogicznej. |
wychowawca klasy I, pielęgniarka, pedagog, psycholog, rodzice |
|
Propagowanie aktywnych form spędzania czasu wolnego |
|
nauczyciele wychowania fizycznego, wychowawcy, rodzice, nauczyciele wymienionych zajęć |
|
Edukowanie w zakresie prawidłowego żywienia |
z wychowawcą.
|
wychowawcy klas, nauczyciele biologii i przyrody, rodzice, pedagog |
|
Organizowanie wsparcia żywieniowego oraz materialnego dla uczniów mających trudne warunki bytowe |
|
wychowawcy klas, pedagog, rodzice |
|
Higiena pracy umysłowej; Gospodarowanie czasem poświęconym na naukę i wypoczynek |
1. Zwracanie uwagi na objawy przemęczenia uczniów. 2. Dostarczenie wiedzy na temat higieny pracy umysłowej - godzina wychowawcza, zajęcia w klasach I-III SP. |
nauczyciele, rodzice, wychowawcy klas |
|
Zapobieganie skutkom urazów powstających w następstwie wypadków |
1. Szkolenie bhp dla uczniów - bezpieczna ewakuacja szkoły. 2. Ćwiczenie umiejętności niesienia pierwszej pomocy; „Ratujemy i uczymy ratować” dla klas I-III SP. 3. Przypominanie zasad bezpiecznego zachowania się w czasie wolnym (bezpieczeństwo w ruchu drogowym, wakacje, wyjścia na dyskoteki itp.) - godzina wychow. 4. Przedstawienie regulaminu wycieczek i przypomnienie zasad bezpieczeństwa przy organizowaniu tej formy aktywności. 5. Jestem widoczny i bezpieczny na drodze – opaski odblaskowe dla uczniów klasy I SP. |
nauczyciele, wychowawcy, rodzice, opiekunowie wycieczek |
|
Kształtowanie właściwej postawy wobec osób niepełnosprawnych, przewlekle chorych i starych |
i szkoły. 3. Dostarczanie wiedzy na temat niepełnosprawności, sposobów pomocy osobom chorym i starym, kształtowanie właściwych postaw. 4. Organizacja akcji charytatywnych, m.in. WOŚP. |
dyrektor szkoły nauczyciele, rodzice, Szkolne Koło CARITAS, psycholog, pedagog, Samorząd Uczniowski |
|
Propagowanie działań proekologicznych |
1. Organizowanie i udział w konkursach wiedzy ekologicznej. 2. Udział w akcji Sprzątanie Świata i Dniu Ziemi. 3. Systematyczne dbanie o teren szkolny. |
dyrektor szkoły, nauczyciele |
|
Realizowanie profilaktyki chorób zakaźnych (w tym AIDS) oraz chorób cywilizacyjnych |
2. Prowadzenie kampanii informacyjnej - formy wizualne na wybrane zagadnienia. 3. Zapewnienie właściwych warunków higienicznych na terenie szkoły. |
sanepid, wychowawcy klas, pedagog, psycholog, pielęgniarka |
|
Realizowanie programów prozdrowotnych |
1. Dostarczenie wiedzy z zakresu zapobiegania występowaniu wszawicy. 2. Kształtowanie aktywnych postaw prozdrowotnych. 3. Higiena jamy ustnej - edukacja uczniów klas I-VI, I-III gimnazjum. 4. Fluoryzacja zębów uczniów klas I - VI SP. 5. Program profilaktyki palenia tytoniu pn. „Znajdź właściwe rozwiązanie” realizowany w klasach starszych szkoły podstawowej i gimnazjum oraz „Nie pal przy mnie, proszę! ” dla klas I-III SP. |
sanepid, koordynator szkolny, pedagog, psycholog, pielęgniarka, rodzice
nauczyciel przyrody, nauczyciel biologii, wychowawcy, nauczyciele nauczania początkowego |
|
Promocja zdrowia psychicznego
ZADANIA |
SPOSÓB REALIZACJI |
ODPOWIEDZIALNI |
Zapewnienie pomocy psychologiczno- pedagogicznej |
|
pedagog, psycholog |
Dbanie o poczucie bezpieczeństwa w szkole |
testu (IV - VI SP, I-III GIM)
i psychicznej - wczesna interwencja.
z wychowawcą.
z rodzicami. |
dyrektor szkoły, pedagog, psycholog, pracownicy szkoły, rodzice |
Uczenie mechanizmów rozwiązywania sytuacji konfliktowych |
|
nauczyciele, wychowawcy klas, pedagog, psycholog |
Wdrażanie programów profilaktycznych przeciwdziałających uzależnieniom |
właściwe rozwiązanie” w klasach starszych szkoły podstawowej i gimnazjum oraz „Nie pal przy mnie proszę” dla klas I- III SP. 2. Wskazanie na niebezpieczeństwo utraty zdrowia i życia wynikających z eksperymentowania zażywania tzw. „dopalaczy”. 3. Wskazywanie niebezpieczeństw wynikających z uzależnienia od komputera i wirtualnej rzeczywistości; problem prześladowania przez Internet – cyberprzemoc.
|
pedagog, psycholog wychowawcy klas, nauczyciel informatyki, nauczyciel biologii, nauczyciel przyrody |
Wczesne rozpoznawanie syndromów (problemów) uczniów uzależnionych |
w Pile, Poradnie Specjalistyczne.
|
dyrektor szkoły, wychowawcy klas, pedagog, psycholog, wszyscy pracownicy szkoły |
Uświadamianie problemów związanych z okresem dojrzewania (zachowania autodestrukcyjne, stres szkolny, depresja młodzieńcza, bulimia i anoreksja) |
wychowania do życia w rodzinie, biologii, zajęć psychoedukacyjnych.
z okresem dojrzewania.
współpracy z PPP w Pile.
w rozwiązywaniu wymienionych problemów. |
wychowawcy klas, pedagog, psycholog |
Zmienianie stereotypów i postaw wobec osób chorych, ludzi starych lub niepełnosprawnych oraz instytucji udzielających pomocy psychologicznej i psychiatrycznej |
|
wychowawcy klas, pedagog, psycholog |
Przeciwdziałanie problemom marginalizacji i bierności społecznej
ZADANIA |
SPOSÓB REALIZACJI |
ODPOWIEDZIALNI |
|
Wyrównywanie szans edukacyjnych i kulturowych |
w nauce i zachowaniu.
wycieczek krajoznawczych itp. |
nauczyciel klasy I, wychowawcy, pedagog, psycholog, szkolna komisja stypendialna |
|
|
|||
Stwarzanie możliwości uczestniczenia w różnych formach zajęć lekcyjnych |
szkoły oraz WDK.
prezentacjach. |
dyrektor szkoły, rodzice |
|
Uruchamianie mechanizmów kontroli społecznej, współodpowiedzialności i braku akceptacji dla zachowań deprawacyjnych |
1. Upowszechnienie skutków bierności społecznej w stosunku do zachowań deprawacyjnych w czasie godzin wychowawczych i indywidualnych konsultacji.
zajęć edukacyjnych- godzin wychowawczych, zajęć wychowania do życia w rodzinie oraz indywidualnych kontaktach z uczniem.
prowadzone przez instytucje: telewizja, stowarzyszenia, organizacje samorządowe. |
wychowawcy, pedagog, psycholog, wszyscy nauczyciele, rodzice |
|
Rozwijanie działalności samorządowej, promowanie animatorów różnych form aktywności młodzieży |
i Samorządu Uczniowskiego.
na rzecz innych i środowiska.
przedsiębiorczość młodzieży. |
dyrektor szkoły, opiekun SU |
|
Przeciwdziałanie zjawisku wagarów |
wagarujących uczniów - punktacja regulaminu zachowania w SZO.
wagarom. 3. Systematyczne informowanie rodziców o postępach w nauce i frekwencji. |
wychowawcy klas, pedagog, psycholog |
|
Przygotowanie uczniów do aktywności na rynku pracy |
zawodowej.
|
pedagog, psycholog, wychowawca klasy III G |